Ziemia siewierska położona jest na Wyżynie Śląskiej w północnej części województwa śląskiego, Siewierz jest ważnym węzłem drogowym. Krzyżują się tutaj ważne szlaki z Katowic do Warszawy, z Bytomia do Kielc, a także z Krakowa przez Olkusz do Częstochowy oraz z Katowic przez Myszków do Świętej Anny.
Przez Siewierz przebiega linia kolejowa Zawiercie-Tarnowskie Góry, wykorzystywana w ruchu towarowym. W niedalekiej odległości od Siewierza znajduje się port lotniczy Pyrzowice. obsługujący połączenia krajowe i międzynarodowe.
Miasto Siewierz leży w dolinie Czarnej Przemszy, na wysokości 290,0 m n.p.m. Nad miastem górują wzgórza: Brudzowice - 368,4 m n.p.m., Łysa Góra - 329,4 m n.p.m i Warpie - 338,7 m n.p,m.
Siewierz był i jest ośrodkiem handlowym. Tutaj od wieków odbywają się znane w całym regionie targi. Sklepy i hurtownie zaopatrują nie tylko miejscową ludność, ale także turystów i letników. Dobre warunki przyrodnicze, liczne zabytki z czasów Księstwa Siewierskiego, a także dobra komunikacja autobusowa PKS i KZK sprawiają, iż w okresie letnim Siewierz i okolice są licznie odwiedzane przez mieszkańców miast Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
Ziemia siewierska położona poza granicami przemysłowych ośrodków Górnego Śląska i Zagłębia, przyciągała i przyciąga letników i turystów swoimi walorami przyrodniczymi. Walory te to czysta woda i powietrze, zdrowe lasy i tereny rolne, a także stosunkowo niewielka odległość od miast Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Te zalety sprawiły, iż jeszcze w 1922 r. wybudowano tu sanatorium przeciwgruźlicze. Znany był bowiem Siewierz z suchego i zdrowego powietrza. Obszar miasta i gminy Siewierz położony jest w obrębie Wyżyny Śląskiej. Różnorodność budowy geologicznej sprawia, iż tereny te bogate są w różne minerały. Jest tutaj węgiel brunatny, rudy cynku i ołowiu oraz rudy żelaza, a także szereg surowców skalnych jak dolomity, wapienie i piaski. Wielkim bogactwem tej ziemi są wody podziemne. Występują tu trzy piętra wodonośne: czwartorzędowe, jurajskie i triasowe. Trias siewierski należy do najzasobniejszych w kraju, zaś jakość wód jest bardzo dobra. Wody mineralne z okolic Siewierza należą do najzdrowszych. Przez ziemię siewierską przepływa Czarna Przemsza i jej dopływy: Mitręga, Trzebyczka, Smudzówka, Żelisławicki, Szeligowiec i Jordan, Przez północną część gminy przepływa Brynica i jej dopływ Trzonia. Czarna Przemsza w Siewierzu oraz Mitręga należą do nielicznych rzek w województwie, płynących w naturalnych, nieuregulowanych korytach. Dawniej energia wodna rzek i potoków była wykorzystywana przez liczne młyny wodne. Znajdują się tu także zbiorniki wodne, stawy rybne i małe sadzawki.
